در سالهای اخیر بسیاری از کارشناسان نسبت به تغییر الگوی مصرف غذای ایرانیها هشدار دادهاند.
به گزارش همشهری، مصرف بیرویه فستفودها و غذاهای آماده و رشد روزافزون استفاده از کنسروها، غذاهای صنعتی، فرآوردههای گوشتی و پروتئینی مانند سوسیس و کالباس و کاربرد وسیع این مواد در تهیه غذاهای مختلف باعث شده تا بیماریهای مختلفی از قبیل چاقی مفرط، سرطانها، بیمارهای گوارشی و بیماریهای قلبی و عروقی گریبانگیر ایرانیها شود. در همین راستا اخیرا مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، چاقی و اضافه وزن را از مهمترین عوامل خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی و سکتههای مغزی در مردان و زنان در کشور دانست. به گزارش مهر، دکتر زهرا عبداللهی افزود: تغییر در الگوی مصرف غذایی زمینه ابتلا به بیماریهای غیرواگیر مانند بیماریهای قلبی و عروقی، سکتههای مغزی، دیابت، فشارخون، چربی خون و انواع سرطانها را فراهم کرده است.
مصرف بیرویه مواد قندی و شیرینیها، غذاهای چرب و انواع روغنها و غذاهای شور و پرنمک که بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف میشود از مهمترین عوامل ابتلا به بیماریهای غیرواگیر بهشمار میرود. براساس تحقیقات انجام شده 40درصد مردان 15 تا 64 ساله کشور دچار اضافه وزن و چاقی و در بعضی گروههای سنی در مردان 45 تا 55ساله این رقم به 57درصد میرسد.
عادات و رفتارهای غلط غذایی در مردان مانند مصرف فستفودها، مصرف بیش از حد نوشابههای گازدار و قندی و همینطور مصرف غذاهای شور باعث بروز چاقی و اضافه وزن در آنها شده است در نتیجه فشارخون بالا را سبب میشود. سالانه 85هزار ایرانی فقط بر اثر فشار خون فوت میکنند و مصرف غذاهای نامناسب مانند فستفودها و غذاهای پرنمک از جوانی شروع میشود که این خود عامل خطر مهمی برای ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی و فشارخون در مردان است.
اما در کنار این تغییر الگوی تغذیه ایرانیها، همزمان بسیاری از غذاهای اصیل ایرانی از سفره مردم رنگ باخته و به فراموشی سپرده شده است مثلا دیگر در کمتر سفرهای آبگوشت، حلیم، شله، کوفته و آش دیده میشود در عوض تا دلتان بخواهد مردم پیتزا خور و ساندویچ خور شدهاند و در یخچال هر خانوادهای سوسیس و کالباس و نوشابه یافت میشود. همچنین بهعلت گرانی میوه و گوشت و لبنیات، مصرف سرانه این مواد نیز بهشدت کاهش پیدا کرده بهگونهای که همین مسئله باعث رشد سکتههای قلبی و مغزی در میان ایرانیها شده است. به گفته عبداللهی، مصرف ناکافی میوه، سبزیجات، سالاد، بهخصوص در مردان 31درصد ایسکمی قلبی و 11درصد سکتههای مغزی را سبب میشود.
مدیر دفتر بهبود تغذیه با بیان اینکه عدمتحرک و استعمال دخانیات، خطر بیماریهای قلبی و عروقی را چند برابر میکند، افزود: علاوه بر عادات غذایی نامناسب، ورزش نکردن و استفاده از سیگار یا قلیان، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، فشارخون و سکته مغزی را افزایش میدهد.30درصد مردان فعالیت جسمانی کمی دارند که باید با روزانه 30دقیقه پیادهروی تند و افزایش فعالیتهای بدنی، این مشکل را برطرف کنند.
5گروه غذای اصلی شامل نان و غلات، سبزیجات، میوهها، گوشت (بهویژه گوشت سفید مانند مرغ و ماهی) وحبوبات، شیر و مواد لبنی است که باید به مقدار توصیه شده و روزانه مصرف شوند و از شیر و لبنیات کم چرب (کمتر از 2/5درصد چربی) استفاده شود. ترجیحا از نانهای سبوسدار مثل نان سنگک و جو که در مقایسه با نانهای دیگر هم فیبر بیشتری دارند و هم سبب کاهش جذب مواد قندی و چربی میشوند، استفاده شود. به جای غذاهای سرخ شده و چرب از غذاهای آب پز، بخارپز و تنوری که چربی کمتری دارند استفاده شود، علاوه بر این آقایان از مصرف خامه، سرشیر، کره و کلهپاچه بپرهیزند و یا مصرف این غذاها را محدود کنند.
مردم باید همچنین مصرف فستفودها مانند سوسیس، کالباس، پیتزا، غذاهای کنسروی و غذاهای آماده را نیز محدود کنند و بهجای استفاده از نوشابههای گازدار از نوشیدنیهای سالم مثل آب و دوغ کم نمک و بدون گاز استفاده کنند. به جای استفاده از قند با چای میتوان از کشمش و خرما به مقدار کم استفاده کرد.
عادات صحیح غذایی را از کودکی باید ایجاد کرد. اگر بتوانیم از دوران کودکی با استفاده از غذای سالم در خانه یک الگوی صحیح را به فرزندانمان بیاموزیم، این عادات درست بهتدریج در جامعه به یک فرهنگ تبدیل شده و در آینده جامعه و کشور با نسلی سالمتر و کاهش انواع بیماریها ازجمله بیماریهای قلبی و عروقی، فشارخون، سکته مغزی، کلسترول بالا، دیابت روبهرو خواهد بود و مسلما پیشگیری از درمان مقرون بهصرفهتر، سهلتر و عاقلانهتر است.