امروز روز سرمستی شیراز است
امروز روز شیراز است، روز سعدی و حافظ، روز تخت جمشید و پاسارگاد و بیش از همه اینها، روز سرمست شدن از عطر شکوفههای بهارنارنج، گل محمدی و سایر گلها و عرقیاتی که فضای این شهر را آکنده و سرمست از عطری بهشتی میکند و اردیبهشت شیراز را تمثالی از زیباترین، شاعرانهترین و رویاییترین ماههای سال در تمام کشور و حتی جهان.
چند سال پیش با تصویب شورای شهر شیراز و تایید مجلس شورای اسلامی، روز میانی بهار، ۱۵ اردیبهشت به نام «روز شیراز» نامگذاری شد. هدف از این نامگذاری، آنگونه که جعفر قادری، نماینده شهر شیراز در مجلس به جامجم میگوید: بازمعرفی و شناساندن تمام توانمندیها و ظرفیتهای این شهر در سطح ملی و بینالمللی بوده است؛ ظرفیتهایی که هرکدام به تنهایی میتواند سهم بسزایی در جذب بیشتر گردشگران داخلی و خارجی به این شهر داشته باشد.
البته آوازه شیراز بدون این نامگذاری نیز، قرنها پیش و به واسطه دو شاعر جهانی خود، به دورترین نقاط جهان رسیده بود، به طوری که اکنون فقط در شهر پاریس، چهار خیابان به نام سعدی وجود دارد و از دیدگاه سرگیویچ پوشکین، شاعر و نویسنده روسی قرن هجدهم و بنیانگذار ادبیات روسی مدرن، شرق همان سعدی است.
حافظ نیز خیلی زود جای خود را در بین ادبدوستان جهان باز کرد، به گونهای که ابتدا آلمانیها با ترجمه دیوان حافظ در قرن هجدهم و سپس انگلیسیها، فرانسویها و امریکاییها با وی آشنا شدند. حتی گفته میشود: گوته، شاعر مشهور آلمانی نیز از اولین ترجمه دیوان حافظ بهره برده و دیوان غربیشرقی خود را سروده است.
شیراز از لحاظ تاریخیفرهنگی نیز شهرتی جهانی دارد و آثار ثبت جهانی شده تختجمشید و پاسارگاد آن، بخوبی معرف قدمت و تمدن این شهر به جهان بوده است.
فارس، استان عرقیات گیاهی
استان فارس علاوه بر ظرفیت تاریخی، فرهنگی و ادبی، از توانمندی و ظرفیتی بالایی در تولید گیاهان دارویی و عرقیات برخوردار است که اگرچه تاکنون از چشمهای تیز جهانی و حتی ملی، دور مانده و آنطور که باید به آن پرداخته نشده است، اما جایگاه ویژهای در میان خود مردم این استان دارد.
به گفته قادری، نماینده مردم شیراز در مجلس، مردم این استان کمتر از نوشیدنیهای مصنوعی و بازاری، برای مصارف روزمره خود و جشنها و میهمانیهایشان استفاده میکنند و در واقع بیشتر مصرف آنها را عرقیات طبیعی تولیدشده در داخل استان، تشکیل میدهد.
عرق بیدمشک، بهارنارنج، گل محمدی و نسترن از جمله عرقیات و نوشیدنیهایی است که در این استان تولید شده و مردمان سرزمین فارس در فصول مختلف سال از آن استفاده میکنند.
استفاده از این عرقیات به اندازهای در میان مردم این استان جا افتاده است که اصطلاحی طنزگونه هم در این زمینه دارند و زمانی که میهمانی غیرشیرازی داشته باشند، به کار برده میشود: «هرکسی به این شهر میآید، باید عرق خورش کرد.»
به گفته جعفری، این اصطلاح هنگام تعارف نوشیدنی همچون عرق بیدمشک یا عرق بهارنارنج به یک میهمان غیر هماستانی، بیان میشود. البته تمام این عرقیات ارزش دارویی نیز دارد.
عمده تولیدات گل و گیاه و عرقیات این استان در شهرهای شیراز، داراب و میمند روییده و مورد بهرهبرداری قرار میگیرد که در این میان شیراز بیشتر به بهار نارنجش معروف است و میمند و داراب نیز به گل محمدی و گلاب. هم اینک و در این هنگامه اردیبهشت نیز فصل شکوفا شدن غنچههای گل محمدی در این دو شهر و عطرآگین شدن شیراز به بوی خوش شکوفههای بهارنارنج است.
شیراز این روزها عطر بهار نارنج میدهد
درختان نارنج هرساله از اواخر فروردین ماه شکوفه میدهد و برداشت بهار نارنج تا اواخر اردیبهشت در استان ادامه دارد.
بهارنارنج با قدمت 540 ساله به عنوان درختی سنتی درشیراز کاشته شده و معمولا به صورت خشک، عرق و اسانس با خاصیت تسکیندهنده و آرامبخش استفاده میشود.
عرق بهارنارنج به سبب داشتن طبع گرم، برای اعصاب بسیار مفید است و شیرازیها معمولا این عرق را بهصورت ترکیب با گلاب یا عرق بیدمشک به صورت شربت مصرف میکنند.
از مهمترین خواص دارویی آن نیز، تأثیر روی سیستم عصبی بدن است، به طوری که آرامشبخش و ضدهیجانات دستگاه عصبی است و سردردهای میگرنی را کاهش میدهد.
برداشت و عرقگیری بهارنارنج که نویدبخش بهاری دلانگیز است در روستاهای این استان معمولا با آیینهایی همچون نغمهخوانی، دعا و جشن و سرور همراه است.